Šumadijska šljivovica | Zaštita geografske oznake

Šumadija je poznata kao podneblje bogato šljivama, i konkretno proizvodnji šljivovice.

Mnoge destilerije se rađaju baš na ovom podneblju, a po važećem Zakonu o jakim alkoholnim pićima, prva je regija koja ima pravo na korišćenje geografske oznake. 

Stručnjaci iz Asocijacije proizvođača rakije „Šumadijska rakija” su prepoznali potrebu da je neophodno dati proizvodima novu dodatnu vrednost i u saradnji sa RRA Šumadija su odlučili da pokrenu projekat zaštite geografske oznake.

Sačinjen je elaborat prema zakonu o jakim alkoholnim pićima, od strane stručnjaka, koji sadrži sve karakteristike na osnovu kojih se štiti geografska oznaka, kao i koji uslovi moraju biti ispunjeni, kako bi određeni proizvod imao jedinstvenu geografsku oznaku, i nosio naziv “Šumadijska rakija”.

Karakteristike na osnovu kojih se štiti geografska oznaka

Ovaj elaborat, koji je isključivo rađen za ovaj slučaj, sadrži sve bitne karakteristike na osnovu kojih se štiti geografska oznaka,a to podrazumeva da postoji jasno precizirano poreklo sirovine, sa koje teritorije se nabavlja, način prerade, način destilacije i način odležavanja. Hajde da obrazložimo ove parametre.

Jedan od parametra se odnosi na sirovinu. U osnovnu sirovinu spadaju tri sorte šljiva, čačanska rodna, čačanska lepotica i crvena ranka, dakle, ukoliko proizvođači žele svoju rakiju da nazovu “Šumadijskom šljivovicom”, ona mora da sadrži ove sorte šljiva. 

Crvena ranka je ovde ključna, zbog toga što je propisan uslov da postoji minimum 20% ove vrste u destilatu. Ukoliko postoji želja da Šumadijska šljivovica sadrži samo ovu sortu, to je dozvoljeno, ali minimalni uslov za sadržaj crvene ranke mora biti ispoštovan.

Od drugih uslova tehničke osnove, tu je teritorijalno poreklo sirovina, koje mora biti isključivo sa definisanim administrativnim granicama Šumadije.

Još jedan od uslova je i dužina odležavanja, to jest sazrevanja destilata. Proizvod mora biti dvostruko destilistan u bakarnim kazanima i mora odležati u  buretu proizvedenom od hrasta kitnjaka, poreklom iz Srbije, minimum 18 meseci.
Svi ovi navedeni uslovi omogućavaju da šumadijska šljivovica ima jedinstven i prepoznatljiv karakter.

Sistem zaštite geografske oznake

Sam sistem zaštite geografske oznake podrazumeva više faza kontrole u svim kritičnim tačkama u procesu proizvodnje, a te faze su berba, način prerade, destilacija i odležavanje.

Ove faze su predmet kontrole Ministarstva poljoprivrede ili kontrolnog tela angažovanog od strane Ministarstva poljoprivrede – a to je u ovom slučaju Jugoinspekt.

Kontrola, prilikom koje na teren izlaze inspektori i sa velikom pažnjom se bave ovim procesom, mora da postoji, kako bi garantovala  kvalitet potrošaču.

Obezbedjivanje hemijske analize na zdravstvenu bezbednost je veoma važna, a proizvodi moraju da prođu i senzornu analizu u kojoj stručna komisija proba uzorke i daje konačan sud i odluku o tome da li je zadovoljen minimum kvaliteta koji je propisan.

Garant kvalitetu finalnog proizvoda

Trenutno, u Srbiji imamo dve destilerije koje imaju zaštićenu geografsku oznaku i koje se bave proizvodnjom ove rakije, a to su destilerija Emperus i destilerija Zavet. 

Iako njihove rakije imaju potpuno različite karaktere, kvalitet je prisutan, a budući da su “Šumadijske šljivovice” proizvodi limitirane serije, to nam govori da samo određena količina prolazi sertifikaciju, što je dodatan garant kvalitetu.

Svakako da mogu da postoje varijacije u smislu karaktera pića, i da proizvođač ima slobodu da u okviru ovih definisanih parametara utiče na odnos sorti, kao i na dužinu odležavanja, što kao krajnji rezultat daje proizvode različitih organoleptičkih (senzornih) osobina.

Usled razvoja i edukacije tržišta, ovakva vrsta proizvoda je neophodna, u smislu uspostavljanja jasno definisanih nivoa kvaliteta proizvoda.

Bitan pomak u standardizaciji proizvoda

U konstantnoj borbi sa uređenjem tržišnih uslova i borbi sa nelegalnom konkurencijom, ovaj vid kategorizacije proizvoda daje mogućnost za standardizaciju proizvoda, što pozitivno utiče na opštu sliku tržišnog kvaliteta, a dodatna vrednost ovakvih proizvoda je posebno prepoznatljiva kao izvozna šansa i pozicioniranje rakije kao kategorije na strana tržišta.

Podelite sa nama u komentarima da li vam je ovaj tekst bio koristan i koje je vaše mišljenje o zaštiti geografske oznake.